Project Description

Hektjalk of staatsietjalk

Korte geschiedenis historisch schip

De tjalk is een historisch vrachtzeilschip voor de binnenvaart. De naam komt in de 17de eeuw voor het eerst voor om schepen met ronde boeg aan te duiden. Dit scheepstype kent vele varianten, waaronder de hektjalk – ook staatsietjalk genoemd. De hektjalk is een oud type tjalk dat voornamelijk in Zuid- en Noord-Holland is gebouwd. Het achterschip is typerend. De driehoekige vorm boven het roer heet staatsie (ook staats) of hek. Het boeisel van het achterschip buigt niet met de stuiten mee, maar loopt schuin weg naar achteren, en steekt dus achter het schip uit. De bovenkant van deze staatsie valt sterk naar binnen en waar de bovenkanten van beide zijden elkaar raken houdt deze abrupt op, zodat er in de achterkant een driehoekige opening, een hennegat, ontstaat. Het helmhout (ook helmstok genoemd) loopt door deze opening.  De zwaai, die dit schip kon maken, is beperkt in tegenstelling tot gewone tjalken. De staatsie eindigt met haar onderkant in de hekbalk, die boven op de achtersteven ligt, vandaar ook de naam hektjalk.

De tjalk is een houten zeilschip. In latere periodes zijn er ook versies in ijzer gebouwd.

De tekening toont het typerende achterschip van een Zuid-Hollandse staatsietjalk.

Meer info over de Zuid-Hollandse staatsietjalk: zie Schepen die verdwijnen van P.J.V.M. Sopers; blz 62 – 64  (in te kijken in de bibliotheek van de School voor Scheepsmodelbouw)

Restauratie scheepsmodel

Deze hektjalk is half afgewerkt in de School beland met de vraag het model te vervolledigen volgens de regels van de kunst. De modelbouwers zijn aan de slag gegaan en hebben het model verder afgewerkt en tevens gerestaureerd waar nodig.